De gemeente wil Ruimte-voor-Ruimtekavels ontwikkelen in het landelijk gebied ten zuid-westen van Gilze. Dit betekent een toename van veel en grote kavels met een aanzienlijke ruimtebeslag. Het gevaar is dat de grote hoeveelheid nieuwbouwwoningen plus hun omvang en uitstraling teveel impact heeft op de kwaliteit van het buitengebied.
Gemeenten kiezen er vaak voor om kavels aan de rand van het dorp te situeren. Het ongebreideld doorbouwen aan de dorpsrand kan echter ten koste gaan van het open buitengebied en/of de eigenheid van buurtschappen die door de uitbreiding opgeslokt worden. De opgave is daarom om de nieuwbouw in te passen met respect voor de eigenheid van het buitengebied. In plaats van louter te parasiteren op het landschap kunnen nieuwbouwontwikkelingen bovendien ruimtelijke en functionele meerwaarde creëren, ook voor de omgeving.

In zijn oplossing voor Gilze Zuid-West vat Buro Lubbers de nieuwe woningbouw op als een zelfstandige, vrije eenheid in het landschap, vergelijkbaar met een geriefbosje. Een groene bufferzone tussen het nieuwe woongebied en de dorpsrand zorgt ervoor dat beide niet aan elkaar vastgroeien. Bovendien waarborgt de groene zone de kwaliteit van de buurtschappen. De kenmerkende stevige groenstructuur van het geriefbos verankert de woningbouw in de landschappelijke context. Het voegt een nieuwe en unieke landschappelijke laag toe. Hierdoor en als gevolg van zijn iets verhoogde ligging, krijgt het geriefbos net als de nabij gelegen buurtschappen, een herkenbare identiteit. De groene, wollige rand versterkt de eenheid van de plek en smeedt de verschillende architectuuruitingen tot een eenheid.

Deze alternatieve strategie voor nieuwbouw als een geriefbos heeft als voordeel dat agrarische functies behouden blijven, landschappelijke doorzichten open blijven, buurtschappen gerepareerd worden, de dorpsrand wordt vergroend, recreatieve mogelijkheden groeien en er ruimte is voor natuurontwikkeling en waterberging. Kortom, Ruimte-voor-Ruimtekavels kunnen meerwaarde opleveren door de opgave vanuit een integraal perspectief te beschouwen.

Meer informatie

ontwerp: Buro Lubbers | opdrachtgever: Gemeente Gilze-Rijen | locatie: Gilze Zuid-West | jaar ontwerp: 2010 | status: tweede prijs ontwikkelingscompetitie

De keuze: doorbreien ten koste van het landschap of creëren groene buffer en nieuw gehucht?